Ολυμπιακός: Ποιος είναι και πού πάει;

Με το 1/3 (σχεδόν) της Regular season να έχει ολοκληρωθεί ο Ολυμπιακός βρίσκεται στα συνηθισμένα του standard στην κατάταξη, όσο και αν δεν πείθει η εικόνα του στα περισσότερα παιχνίδια. Με όπλο του το ΣΕΦ, ο Ολυμπιακός, μετά από δώδεκα αγωνιστικές, έχει ρεκόρ 8-4. Ίδια ακριβώς συγκομιδή  νικών είχε όλα τα προηγούμενα χρόνια, με εξαίρεση το 2023/24 όπου το ρεκόρ ήταν 6-6.

Του kat.7

Η εξαίρεση του 2023/24

Στο παρακάτω κείμενο θα κάνω μια στατιστική απεικόνιση της τελευταίας τετραετίας μέχρι τη 12η αγωνιστική. Μπορεί την προηγούμενη τετραετία ο Ολυμπιακός να προκρίθηκε σε τέσσερα διαδοχικά Final-4, ωστόσο βάσει αριθμών και εικόνας, αυτή η χρονιά ήταν τελείως διαφορετική από τις άλλες και έτσι θα την εξαιρέσω από τη σύγκριση.

Οι τάσεις της λίγκας

Πριν τον Ολυμπιακό, ας δούμε πόσο έχει αλλάξει η λίγκα τα τελευταία 4 χρόνια. Το pace σταδιακά ανεβαίνει χρόνο με τον χρόνο, αυτό ίσως έχει να κάνει και με την παρουσία της Paris στη διοργάνωση, καθώς είναι μια ομάδα που παίζει για υψηλή ένταση και pace. Μια μεγάλη διαφορά που βλέπουμε φέτος στην Euroleague και στο ΝΒΑ είναι η αύξηση των επιθετικών ριμπάουντ. Συγκεκριμένα, βλέπουμε το 30% των επιθέσεων να ανανεώνονται, κάτι που αποτελέι την υψηλότερη επίδοση τα τελευταία 10 χρόνια.

Την φετινή χρονιά βλέπουμε και αύξηση του offensive και του defensive rating. Με λίγα λόγια, με την αύξηση των παιχνιδιών μέσα στη season, οι άμυνες έχουν πέσει αισθητά. 

Defensive Rating 

2023: 114.20

2024: 113.50

2025: 114.70

2026: 117.74

Όπως είναι λογικό, αφού είναι αντιστρόφως ανάλογο, η επίθεση έχει ανέβει.

Offensive Rating

2023:115.10

2024:113.60

2025:114.65

2026:118.55

Ολυμπιακός

Και τις τρεις χρονιές, ο Ολυμπιακός βρίσκεται στην πρώτη δυάδα στο Net Rating. Φέτος είναι δεύτερος μόνο πίσω από την Χάποελ, το 2023 πίσω από τη Φενέρ ενώ την περσινή χρονιά ο Ολυμπιακός ήταν πρώτος.

2023

Η επίθεσή μας βρίσκεται στα ίδια επίπεδα, ωστόσο η αύξηση των κατοχών και του επιθετικού παιχνιδιού φέρνουν τον Ολυμπιακό πέμπτο στην κατάταξη, ενώ με την ίδια επίδοση τα προηγούμενα χρόνια ήταν και εκεί στην πρώτη δυάδα.

2025

2026

Στο αμυντικό σκέλος, μετά το πέρας τις δωδέκατης αγωνιστικής, ο Ολυμπιακός είναι οριακά μπροστά από το Ερυθρό και την Φενέρ, την καλύτερη άμυνα στη διοργάνωση, κάτι που στο eyetest δεν το βλέπουμε για την ώρα και αυτό έχει εξήγηση. Ο Ολυμπιακός έχει αγωνιστεί στο ΣΕΦ σε εφτά από τα δώδεκα παιχνίδια και η ομάδα του Γιώργου Μπαρτζώκα είναι μια ομάδα που παραδοσιακά εντός έδρας ανεβάζει την ένταση στην άμυνα και παίρνει τα παιχνίδια από αυτή, ειδικά στο πρώτο σκέλος της χρονιάς.

Σε αυτά τα εφτά παιχνίδια στο ΣΕΦ, ο Ολυμπιακός είναι η δεύτερη καλύτερη άμυνα (μόνο πίσω από Ερυθρό) με 106.4 στο defensive rating. Στον αντίποδα, στα εκτός έδρας παιχνίδια η άμυνα καταρρέει στο 119.7 όντας στην εντέκατη θέση στην διοργάνωση μέχρι στιγμής. Είναι ξεκάθαρο ότι η ομάδα πάει στα εκτός έδρας παιχνίδια να κερδίσει από την επίθεσή της, αφού είναι η καλύτερη ομάδα στην διοργάνωση σε αυτό, με διαφορά μάλιστα από τη δεύτερη Χάποελ.

Φέτος δεν μοντάρεται, αλλάζει δέρμα

Όπως είδαμε λοιπόν παραπάνω, ο Ολυμπιακός, βάσει αριθμών, κινείται στο ίδιο μήκος κύματος με τις προηγούμενες season που το έδωσαν το πλεονέκτημα έδρας και την πρόκριση στο Final-4, κάτι που είναι φυσιολογικό σε μια ομάδα με σταθερό κορμό και ίδιο προπονητή όλα αυτά τα χρόνια. Η μεγάλη διαφορά είναι στον τρόπο παιχνιδιού, καθώς ο Ολυμπιακός φέτος δεν πατάει στις σταθερές των προηγούμενων χρόνων και, όπως είναι λογικό, αλλάζει τον τρόπο παιχνιδιού του.

Αν κάτι παραδοσιακά χαρακτηρίζει το παιχνίδι του Ολυμπιακού αυτή την πενταετία είναι η motion offense, με πολλά κοψίματα κυρίως κοντά στο καλάθι, με κύριο εκφραστή αυτής της επίθεσης δημιουργικά τον Mustafa Fall και τον Thomas Walkup. Ο Ολυμπιακός την φετινή season στο AST% βρίσκεται στην εντέκατη θέση με 49% -- την περασμένη χρονιά ο Ολυμπιακός βρισκόταν στην πρώτη θέση με 55.6% ενώ το 2022/23 στη δεύτερη με 58.9%. Όσον αφορά τους assisted πόντους που παίρνουν οι  Ερυθρόλευκοι φέτος είναι μόλις το 65.5% (4η επίδοση), ενώ τα προηγούμενα χρόνια ήταν μόνιμα στην κορυφή με ποσοστό άνω του 70%.

Όπως είναι φυσιολογικό εφόσον δεν υπάρχει τόσο η assist στο παιχνίδι του Ολυμπιακού, οι on dribble κατοχές αυξήθηκαν και από κει που η ομάδα ήταν ουραγός σε αυτές, πλέον κυμαίνεται στον μέσο όρο της λίγκας.

Επειδή στα μπάσκετ όλα είναι συγκοινωνούντα δοχεία, με την αλλαγή αυτή έχει επηρεαστεί το κομμάτι του σουτ, καθώς τα σουτ που παίρνει ο Ολυμπιακός είναι περισσότερο on dribble και λιγότερο spot up και catch'n'shoot, ενώ πλέον τα σουτ που παίρνει η ομάδα είναι περισσότερο contested, ενώ παραδοσιακά ο Ολυμπιακός ήταν μια ομάδα που έβρισκε εύκολα τα ελεύθερο παίχτη για να σουτάρει. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι και η ποσότητα και η ποιότητα των σουτ των Peters και Βεζένκοφ έχει πέσει αισθητά, ενώ ο Ολυμπιακός είναι μόλις 14ος σε ποσοστό στην λίγκα με 34%, αν και αυτό, αγωνιστική με αγωνιστική, ανεβαίνει.

Pick'n'Roll League, BartzokasBall και ποινικοποίηση

Η Euroleague ανέκαθεν είναι μια διοργάνωση Pick'n'Roll heavy, με την πλειονότητα των ομάδων να στηρίζει το παιχνίδι της σε αυτό. Οι ομάδες που αυτή την στιγμή παίζουν κάτι διαφορετικό είναι ελάχιστες: ο Ολυμπιακός και ο Saras. Δεν είναι τυχαίο που οι δύο προπονητές με τις περισσότερες κατακτήσεις τα τελευταία χρόνια στην διοργάνωση ο (Βα)Ζελικο και ο Αταμάν είναι δύο προπονητές όπου είχαν ως trademark στο παιχνίδι τους το Pick'n'Roll. Υπήρχαν όμως ομάδες που πέτυχαν παίζοντας κάτι διαφορετικό, αν και αυτές είναι λιγότερες, όπως η τωρινή πρωταθλήτρια Φενέρ, η Real του Laso και εννοείται ο μεγάλος Duda με τη flex offense.

Είναι φυσιολογικό η αποτυχία του Ολυμπιακού να ανέβει στην κορυφή, σε συνδυασμό με την άμεση επιτυχία του αιώνιου αντίπαλου, έχει φέρει μια γκρίνια για αυτόν τον τρόπο παιχνιδιού και κατά πόσο μπορεί να πετύχει. Η ουσία είναι ότι δεν ενοχλεί μια μερίδα του κόσμου ο τρόπος παιχνιδιού του Ολυμπιακού σε αυτό, αλλά η έλλειψη Pick'n'Roll από αυτό.

Αν κάτι ακούμε επανειλημμένα την τελευταία διετία από τη μεγάλη μερίδα των ΜΜΕ, των αντιπάλων, αλλά τώρα τελευταία και πολλών «Ολυμπιακών», αυτό είναι πόσο μεγάλο λάθος του Ολυμπιακού και του Μπαρτζώκα ήταν να αφήσει τον Σλούκα να φύγει. Θα σταθώ μόνο στον αγωνιστικό και πόσο περισσότερο pick'n'roll έπαιζε ο Ολυμπιακός με τον μετρ του είδους. Ο Ολυμπιακός παίζει ακριβώς στον ίδιο αριθμό κατοχών PnR με το 2022/23, με οριακά μικρότερη αποτελεσματικότητα: συγκεκριμένα, ο Ολυμπιακός παίρνει γύρω στο 0.750 πόντους ανά κατοχή, ενώ την τελευταία season του Σλούκα 0.81.

Η καλύτερη επίδοση του ήταν την περασμένη χρονιά, με σχεδόν 0.90 πόντους. Τι διαφορετικό είδαμε πέρυσι όμως; Περισσότερα actions με τον Fournier και τον Σάσα ταυτόχρονα σε αυτά.

«Koψίματα και Βεζένκοφ»

To trademark του χιλιοειπωμένου BartzokasBall δεν είναι άλλο από τα κοψίματα κοντά στο καλάθι, κάτι που φέτος βλέπουμε σε μικρότερο βαθμό και κυρίως από τη βασική πεντάδα, με παίχτες που τα προηγούμενα χρόνια έπαιζαν ακριβώς αυτό. Ο Ολυμπιακός φέτος έχει ρίξει τις κατοχές που βρίσκει από κοψίματα κατά μια. Oι επιδόσεις του πλέον δεν είναι από τις κορυφαίες της διοργάνωσης, όπως τα προηγούμενα χρόνια, αλλά παραμένει υψηλά. Αυτό που πονάει κυρίως είναι η ποιότητα των επιθέσεων που παίρνει από τα cuts, καθώς οι πόντοι που παίρνει από αυτά έχουν πέσει κατά δυόμιση, ενώ στο PPP βρίσκεται πλέον κάτω από τον μέσο όρο της λίγκας.

Συμπέρασμα

Το συμπέρασμα των πρώτων δώδεκα αγωνιστικών είναι ότι ο Ολυμπιακός έχει αλλάξει δραματικά τον τρόπο παιχνιδιού του. Έχει πλέον τα πάντα εκτός από το Pick'n'Roll, κάτι που εκτός από τον Μπαρτζώκα στην Ευρώπη, το κάνει και η αγαπημένη του ομάδα στο ΝΒΑ και μια ομάδα που ο Ολυμπιακός μοιάζει σε πολλά, οι Miami Heat.

Όπως φαίνεται λοιπόν, ο Ολυμπιακός στο πρώτο τρίτο της season βρίσκεται όπου και τα περασμένα χρόνια, προσπαθώντας όμως να εντάξει νέα ήθη και έθιμα στο παιχνίδι του στο επιθετικό σκέλος ενώ αμυντικά προσπαθεί να μάθει να ζει χωρίς τον κύριο εκφραστή της Pack the Paint άμυνάς του, τον Mustafa Fall.

Στα μάτια μου, αυτό που προσπαθεί να κάνει ο Ολυμπιακός φέτος είναι υπερβατικό και δεν εννοώ την κατάκτηση της Euroleague, αλλά ότι προσπαθήσει να την κατακτήσει αλλάζοντας δραματικά τον τρόπο παιχνιδιού και ταυτόχρονα πρέπει να κερδίζει και να παίζει κάθε δύο μέρες. Κάτι που σαφώς μπορεί να γίνει γιατί έχει μεγάλη ποιότητα στο roster και έναν προπονητή που έχει αποδείξει και στο παρελθόν, αλλά και φέτος μέχρι στιγμής, ότι μπορεί να κάνει και τα δυο ταυτόχρονα. Για να γίνει όμως αυτό από καλύτερες βάσεις, πρέπει να αποκτηθεί άμεσα ένας ακόμα PG στη θέση που ο Μπαρτζώκας προόριζε στον Keenan Evans.

Μεταγραφή και Point Guard

Δεν θα μάθουμε ποτέ ποιο θα ήταν το ταβάνι αυτής της ομάδας με τον Evans μέσα. Η ομάδα, για μένα, κακώς υπολόγιζε σε αυτόν με τόσο μεγάλο ρόλο καθώς και αν δεν υπήρχε η ρήξη αχίλλειου, τα μέσα-έξω θα ήταν πολλά. Ο Ολυμπιακός έχει φτάσει τον Δεκέμβριο, για άλλη μια χρονιά, με ενάμιση guard. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η μοναδική ήττα που έχει κάνει φέτος έχοντας διαθέσιμους και τον Walkup και τον Ntilikina ήταν μόνο αυτή με τη Μονακό στο ΣΕΦ. Δεν είναι μόνο ανάγκη για το αγωνιστικό σκέλος να έρθει άμεσα guard, αλλά και για το ότι ο Thomas Walkup, μετά τον περσινό σοβαρό τραυματισμό στη μέση, καταπονείται ήδη αρκετά, καθώς ο Ntilikina, όπως αναμενόταν, είναι ένας παίχτης που χάνει συχνά ματς.

Το ταβάνι του Ολυμπιακού δεν θα το καθορίσει η μεταγραφή. Έχει αποδείξει ότι ξέρει να βρίσκει τον δρόμο, ωστόσο με την αλλαγή του playstyle, την ιδιαιτερότητα του φετινού Final-4 και την εσωστρέφεια να έχει πιάσει ταβάνι, ο Ολυμπιακός έχει ανάγκη για έναν καλό Point Guard.

* * *

ΥΓ Οι αριθμοί είναι χωρίς το παιχνίδι στο Βελιγράδι.