Την 28.9.2019 συμπληρώνονται 36 χρόνια από τη μεγάλη νίκη-πρόκριση (2-0) του Ολυμπιακού επί του πρωταθλητή Ολλανδίας Άγιαξ για το Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης περιόδου 1983/84. Ήταν αναμφίβολα μια μεγάλη επιτυχία, που έκανε αίσθηση στην Ευρώπη, αφού ο φημισμένος Άγιαξ αποτελούσε (όπως και σήμερα) ένα πολύ εκλεκτό μέλος της ποδοσφαιρικής ελίτ της Ευρώπης, ενώ ο Ολυμπιακός τότε ήταν σχετικά άσημος, αν και υπολογίσιμος, για τους ειδικούς του ποδοσφαίρου, αντίπαλος.
Το συγκεκριμένο ματς δίκαια συγκαταλέγεται στους καλύτερους αγώνες που έχει παίξει ο Ολυμπιακός στην συνολική πολύχρονη ευρωπαϊκή του διαδρομή.
Ήταν γενικότερα ένα πολύ ωραίο παιχνίδι, στο οποίο ο Ολυμπιακός, ιδίως στο δεύτερο ημίχρονο και στην παράταση, που επακολούθησε, είχε εξαιρετική απόδοση.
Τον αγώνα παρακολούθησαν στο ΟΑΚΑ περίπου 80.000 θεατές, αφού ο αριθμός των εισιτηρίων που κόπηκαν και δηλώθηκαν ήταν σχεδόν 74.000. Μπορεί να μην υπήρχαν τότε τα ξενόφερτα εντυπωσιακά «κορεό», αλλά υπήρχε ένα τεράστιο παλλόμενο πλήθος. Όποιος θέλει μπορεί να κάνει συγκρίσεις με τη σημερινή εποχή που το Καραϊσκάκη των 30.000 θέσεων, δύσκολα φουλάρει απόλυτα, ακόμη και σε πολλά ευρωπαϊκά ματς.
Το αφιλόξενο λοιπόν ΟΑΚΑ, που όπως όλοι ξέρουμε ανέκαθεν δεν αποτελούσε έδρα, φλεγόταν εκείνο το βράδυ από χιλιάδες ολυμπιακούς που πολλές φορές όρθιοι δεν είχαν σταματήσει να φωνάζουν με όλη τους τη δύναμη καθ’ όλη τη διάρκεια του αγώνα. Όσοι γράφουν για τη μοναδική ατμόσφαιρα στα ματς του σημερινού Ολυμπιακού ασφαλώς όχι μόνο δεν έχουν εμπειρία, αλλά ούτε καν ιδέα για το τι γινόταν παλιότερα, όχι μόνο εκείνη την εποχή,αλλά και άλλες.
Για τη συγκεκριμένη νίκη, έχουν γραφτεί πολλά, υπάρχουν δημοσιεύματα, βίντεο και εν γένει πολύ υλικό στο διαδίκτυο. Δεν θα γράψω για γκολ και σκόρερ ή για το παιχνίδι. Όλα αυτά μπορείτε να τα βρείτε εύκολα. Θα περιοριστώ να γράψω λίγα «περιφερειακά» πράγματα για εκείνα, που σπανίως γράφονται.
(1) Η ιδιαιτερότητα της εποχής του αγώνα --δηλαδή της περιόδου 1983/84-- και για τις δύο ομάδες.
Αρχίζουμε με τον Ολυμπιακό.
Ο Ολυμπιακός ήταν μόνιμος πρωταθλητής Ελλάδας, αφού είχε πάρει τέσσερα συνεχόμενα πρωταθλήματα επί προεδρίας Νταϊφά. Δεν είχε όμως να επιδείξει τις μεγάλες επιτυχίες, που του άξιζαν, στις ποδοσφαιρικές διοργανώσεις της Ευρώπης. Με την έναρξη της αγωνιστικής περιόδου 1983/84μ η ομάδα είχε βρεθεί σε μια ασυνήθιστα δυσμενή θέση. Είχε χάσει, αγωνιζόμενη εκτός έδρας, δύο από τα τρία παιχνίδια πρωταθλήματος: από την Λάρισα 1-0 και από τον ΠΑΟΚ 4-0.
Ειδικά η ήττα από τον ΠΑΟΚ είχε προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση στην ομάδα για πολλούς λόγους. Πρώτα από όλα ήταν βαρύτατη. Έπειτα δεν είχε συμβεί στην Τούμπα, αλλά στο γήπεδο των Σερρών, που χρησιμοποίησε ο ΠΑΟΚ ως έδρα. Επιπλέον, η ήττα αυτή ήταν η δεύτερη στη σειρά και ο Ολυμπιακός ανέκαθεν δεν ήταν συνηθισμένος σε κολλητές ήττες.
Η αμφισβήτηση για τον Γερμανό προπονητή της ομάδας Χέερ είχε φουντώσει για τα καλά. Πολλοί έλεγαν ότι έπρεπε να εκδιωχθεί αμέσως μετά από τα προαναφερόμενα ανεπιτυχή αποτελέσματα και να καθίσει άλλος στον πάγκο στο ματς με τον Άγιαξ, ώστε να αποφύγουμε πιθανό διασυρμό από τους Ολλανδούς.
Παρ’ όλα αυτά η διοίκηση, αν και σοβαρά προβληματισμένη, δεν έκανε τίποτε. Και σωστά. Όχι γιατί ο Χέερ ήταν κανένας φοβερός προπονητής, αλλά γιατί τα χρονικά περιθώρια ήταν ανύπαρκτα.
Ο αγώνας με τον Άγιαξ στο ΟΑΚΑ, ο οποίος αποτελούσε τον επαναληπτικό της ισοπαλίας του Άμστερνταμ 0-0, που είχε προηγηθεί, επρόκειτο να διεξαχθεί μόλις μετά από τρείς μέρες από τη συντριβή των Σερρών.
Έτσι ο Χέερ κάθισε κανονικά στον πάγκο. Η νίκη-πρόκριση μάλιστα πιστώθηκε στον Γερμανό προπονητή, που είχε κάνει στο συγκεκριμένο αγώνα μερικές τολμηρές αλλαγές : είχε βάλει τον αριστερό μπακ Βαμβακούλα λίμπερο αντί για τον Μίχο, τον οποίο είχε ανεβάσει στο κέντρο ως αμυντικό χαφ. Αριστερά είχε αγωνιστεί ο Ξανθόπουλος σε ένα κάπως σύνθετο ρόλο, βοηθούμενος –υποτίθεται-- από τους παίκτες του κέντρου. Η συμμετοχή του Ξανθόπουλου στοίχισε στον Μητρόπουλο τη θέση του στη ενδεκάδα, κάτι που ελάχιστοι περίμεναν. Ο Μητρόπουλος πέρασε αλλαγή στην παράταση στη θέση του Γούναρη, με μετακίνηση του Ξανθόπουλου στο δεξί αμυντικό άκρο. Στην επίθεση, εκτός από τον μεγάλο σκόρερ και των δύο τερμάτων Νίκο Αναστόπουλο, η ομάδα μας ευτύχησε να έχει τον εκπληκτικό Λεμονή σε μια δαιμονιώδη μέρα.
Στην πραγματικότητα, δεν του βγήκαν απόλυτα όλες οι επιλογές του Γερμανού, αλλά δικαιώθηκε εκ του αποτελέσματος, όπως συνήθως συμβαίνει στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα την επομένη να αποθεώνεται με διθυράμβους ως αρχιτέκτων του θριάμβου. Η συμβολή του όμως ήταν κατ’ ουσία μικρότερη από όσο παρουσιάστηκε, με τις συνήθεις δημοσιογραφικές υπερβολές του τύπου: «ο Χέερ πήρε την ταυτότητα του Ντε Μός»• «ο Χέερ δίδαξε ποδόσφαιρο και απέδειξε πόσο μεγάλος προπονητής είναι» κ.λπ.
Η αλήθεια είναι ότι ο Άγιαξ θα μπορούσε άνετα να είχε προηγηθεί στο πρώτο ημίχρονο. Η επιτυχία του Χέερ στον συγκεκριμένο αγώνα οφειλόταν κυρίως στο γεγονός ότι είχε εμπειρία από το ποδόσφαιρο της Ευρώπης.
Η πρόκριση επί του Άγιαξ ωφέλησε τον Γερμανό μόνο στο μέτρο που του εξασφάλισε κάποια χρονική παράταση παραμονής στον πάγκο της ομάδας. Αλλά σε λίγο τα νέα ανεπιτυχή αποτελέσματα στο πρωτάθλημα επανήλθαν.
Ο Χέερ ποτέ δεν κατάλαβε τη διαφορά ελληνικού πρωταθλήματος και αγώνων Ευρώπης. Η αποτυχημένη προπονητική θητεία του στην ομάδα έπαιξε μεγάλο ρόλο στη διακοπή της παντοκρατορίας του Ολυμπιακού, ο οποίος τελικά έχασε το πρωτάθλημα της περιόδου 1983/84, το οποίο πήρε ο ΠΑΟ.
Αλλά και στο αντίπαλο στρατόπεδο του Άγιαξ τα πράγματα δεν ήταν ιδανικά. Στον Άγιαξ τότε αγωνιζόταν ακόμη ο τεράστιος Γιόχαν Κρόιφ, που ήταν μεν 36 ετών, αλλά έπαιζε βασικός στην ομάδα και είχε ηγηθεί της κατάκτησης του πρωταθλήματος Ολλανδίας την προηγούμενη περίοδο (1982/83).
Στην αρχή όμως της νέας σεζόν 1983/84, όταν το συμβόλαιο του ως παίκτη θα έπρεπε να ανανεωθεί, ο Κρόιφ τσακώθηκε με τη διοίκηση της ομάδας του, η οποία έκρινε τότε ότι ο ρόλος του και η προσφορά του Γιόχαν στην ομάδα δεν μπορούσαν να ήταν ανάλογα των προηγούμενων ετών.
Έτσι κατά τις διαπραγματεύσεις η διοίκηση του Άγιαξ του πρότεινε νέο συμβόλαιο με όρους --τόσο αγωνιστικούς όσο και οικονομικούς-- πολύ κατώτερους από αυτούς που περίμενε ο Κρόιφ ο οποίος θεώρησε την πρόταση του Άγιαξ απαράδεκτα υποτιμητική για την αξία, την προσφορά και την ιστορία του.
Ο Κρόιφ, πυρ και μανία, απέρριψε ασυζητητί την πρόταση του Άγιαξ και αμέσως εντάχθηκε στη μεγάλη αντίπαλο του Άγιαξ, στη Φέγενορντ.
Το πόσο τον είχε πειράξει η συμπεριφορά του Άγιαξ απέναντί του φάνηκε και από την περίφημη δήλωση που έκανε στους δημοσιογράφους της χώρας του όταν υπέγραψε στην ομάδα του Ρότερνταμ : «Ξέρω από τώρα ποιος θα πάρει το πρωτάθλημα Ολλανδίας φέτος (δηλαδή την περίοδο 1983/84). Είναι η Φέγενορντ. Μπορείτε να το σημειώσετε».
Και δικαιώθηκε απόλυτα. Η Φέγενορντ, με ηγέτη τον Κρόιφ, που έπαιξε 33 αγώνες και σκόραρε 12 φορές πήρε το πρωτάθλημα τη συγκεκριμένη χρονιά.
Έτσι λόγω αυτής της ιστορίας, ο Ολυμπιακός απέφυγε τελικά να αντιμετωπίσει τον Άγιαξ με τον Κρόιφ στη σύνθεσή του. Ο Άγιαξ τότε είχε στο δυναμικό του, και μάλιστα σε πολύ νέα ηλικία, λαμπρούς ποδοσφαιριστές, που στη συνέχεια έγιναν μεγάλα ονόματα παγκόσμιας φήμης και έκαναν λαμπρή διεθνή καριέρα σε πολύ μεγάλες ομάδες. Παίκτες όπως ο Φαν Μπάστεν, ο Κούμαν, ο Ράικαρντ, ο Μέλμπυ, ο Φάνεμπουργκ, ο Δανός Όλσεν (που τότε θεωρείτο ίσως και ο καλύτερος όλων) κ.λπ. Το γεγονός αυτό μπορεί να έκανε τους ιθύνοντες της ομάδας να πιστέψουν ότι στη φάση της ανανέωσης, που ξεχείλιζε από μεγάλο ταλέντο, δεν υπήρχε ιδιαίτερη θέση, ούτε ανάγκη για τον Κρόιφ.
Η εκτίμηση αυτή όμως αποδείχθηκε λανθασμένη, αφού όλοι οι προαναφερόμενοι άσσοι του Άγιαξ, που έπαιξαν στα ματς με τον Ολυμπιακό δεν κατόρθωσαν να προκριθούν στην Ευρώπη, αλλά ούτε κατάφεραν να πάρουν εκ νέου το πρωτάθλημα της χώρας τους.
Φυσικά η διένεξη μεταξύ διοίκησης και Κρόιφ προκάλεσε μεγάλη φαγωμάρα και ένταση στις τάξεις των οπαδών του Άγιαξ. Από τη μία, οι περισσότεροι απέδιδαν την ευθύνη για ό,τι συνέβη στη διοίκηση της ομάδας τους. Από την άλλη, όμως, δεν μπορούσαν να χωνέψουν ότι το σύμβολο της ομάδας θα φορούσε τη φανέλα της μισητής αντιπάλου του Ρότερνταμ.
Και οι δύο ομάδες λοιπόν, τόσο ο Ολυμπιακός όσο και ο Άγιαξ, βρισκόντουσαν σε κρίση την εποχή της μεταξύ τους αναμέτρησης. Κρίση από την οποία αμφότερες οι ομάδες δεν συνήλθαν μέχρι το τέλος της αγωνιστικής περιόδου.
(2) Η σηματοδότηση της καλής παράδοσης του Ολυμπιακού με τον Άγιαξ.
Είναι αξιοσημείωτο ότι, από όλες τις ελληνικές ομάδες, μόνον ο Ολυμπιακός έχει τόσο καλή παράδοση απέναντι σε μια από τις παραδοσιακές μεγάλες ποδοσφαιρικές δυνάμεις της Ευρώπης όπως είναι ο Άγιαξ.
Πράγματι ο Ολυμπιακός εκτός από τη νίκη πρόκριση του στους εν λόγω διπλούς αγώνες (2-0, 0-0) του πρώτου γύρου για το Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης την περίοδο 1983/84, έχει προκριθεί άλλη μια φορά σε βάρος του Άγιαξ, στην ίδια διοργάνωση που είχε μετονομαστεί σε Champions League, στην φάση των ομίλων την περίοδο 1998/99.
Τότε είχε τερματίσει πρώτος στον όμιλο και είχε προκριθεί με την Κροάσια Ζάγκρεμπ, σε βάρος των Πόρτο και Άγιαξ. Ο Ολυμπιακός είχε συγκεντρώσει συνολικά 11 βαθμούς και ο Άγιαξ 7. Στους μεταξύ τους αγώνες ο Ολυμπιακός είχε νικήσει στο ΟΑΚΑ 1-0 και είχε χάσει με 2-0 στο Άμστερνταμ. Αυτή μάλιστα ήταν και η μοναδική του ήττα στον όμιλο.
Σημειωτέον ότι ο Ολυμπιακός δεν έχει χάσει ποτέ από τον Άγιαξ, αγωνιζόμενος εντός έδρας.
Συνεπώς, όσον αφορά προκρίσεις, ο Ολυμπιακός υπερέχει του Άγιαξ με 2-1, ενώ όσον αφορά όλα γενικά τα αποτελέσματα στους μεταξύ τους αγώνες επικρατεί απόλυτη ισορροπία, καθώς οι δύο ομάδες έχουν από 2 νίκες, 2 ισοπαλίες και 2 ήττες. Την ισορροπία αυτή ο Άγιαξ την έχει πετύχει χάρις στο γκολ που σημείωσε στο τελευταίο λεπτό στο βροχερό ΟΑΚΑ το 1986, όταν με αυτό ισοφάρισε 1-1 στην αναμέτρηση των δύο ομάδων για το Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης της περιόδου 1986-87.
Μια απλή σύγκριση με τις υπόλοιπες ελληνικές ομάδες καταδεικνύει αμέσως την καταλυτική διαφορά υπέρ του Ολυμπιακού.
Ο ΠΑΟ, η ΑΕΚ και ο ΠΑΟΚ έχουν αντιμετωπίσει για τις διάφορες διοργανώσεις της Ευρώπης τον Άγιαξ πολλές φορές, σε περίπου 15 αγώνες συνολικά.
Κανένας τους δεν έχει κατορθώσει ποτέ να προκριθεί σε βάρος του Άγιαξ.
Μια και μόνη φορά κατάφερε μια ελληνική ομάδα (ο ΠΑΟ) να κερδίσει, για να συντριβεί αργότερα με 0-3 στη ρεβάνς του ΟΑΚΑ. Επίσης έχασε εύκολα και στον τελικό του Γουέμπλεϊ. Ο ΠΑΟΚ δεν έχει καταφέρει ποτέ να νικήσει τον Άγιαξ, ενώ τον έχει αντιμετωπίσει σε 6 αγώνες. Όσο για την ΑΕΚ, αυτή δεν έχει καταφέρει να πάρει ούτε ισοπαλία. Σε 4 αγώνες με τον Άγιαξ έχει 4 ήττες. Όπως δηλαδή της αρμόζει. Επί ελληνικού εδάφους ουδείς εκ των μεγάλων έχει κερδίσει τον Άγιαξ πλην του Ολυμπιακού.
Συνεπώς όλοι στον Άγιαξ, βάσει προϊστορίας και αποτελεσμάτων, γνωρίζουν άριστα και έχουν συνειδητοποιήσει πλήρως ότι στην Ελλάδα υπάρχει μόνο Ολυμπιακός και μόνον αυτόν σέβονται.
3. Η συλλεκτική εμφάνιση
Για το τέλος, θα ήθελα να μιλήσω και να υπενθυμίσω τη συλλεκτική εμφάνιση του Ολυμπιακού, που χρησιμοποιήθηκε μόνο σε εκείνο τον αγώνα. Ήταν μια πολύ όμορφη εμφάνιση, που πέρα από το λίγο όμορφο γαλάζιο στους ώμους και τα μανίκια, περιελάμβανε τα χρώματα του Ολυμπιακού (ερυθρό σορτ, λευκή φανέλα, κόκκινες κάλτσες) μεγάλους και εύκολα διακριτούς αριθμούς στην πλάτη, καθώς και ευμέγεθες (λέξη που μάθαμε στο δημοτικό και σήμερα έχει εξαφανιστεί από το σύγχρονο ελληνικό λεξιλόγιο) κόκκινο σήμα του δαφνοστεφανωμένου εφήβου. Η συγκεκριμένη εμφάνιση δεν είχε καμία σχέση με τις αλλοπρόσαλλες εμφανίσεις της σύγχρονης εποχής, που μοιάζουν τόσο ξένες και αταίριαστες με τον Ολυμπιακό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου