Η αλλαγή που θέλεις να έρθει

Διαβάζω διάφορα τις τελευταίες μέρες, με αφορμή το τελευταίο επεισόδιο πνευματικής κατολίσθησης παικτών και προπονητή στο τμήμα μπάσκετ. Όλες οι απόψεις που τεκμηριώνονται μπορούν να είναι σεβαστές. Πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι μετά από πέντε χρόνια, το μόνο σίγουρο είναι ότι τα όποια συμπεράσματα δεν προκύπτουν ξαφνικά, βιαστικά ή κρίνονται από μεμονωμένα περιστατικά. Αυτή η ομάδα που ξεκίνησε ουσιαστικά μετά την πρώτη περίοδο του Covid19 μετράει πλέον τέσσερις γεμάτες σεζόν, με ίδιο προπονητή, ίδιο βασικό κορμό, ίδια φιλοσοφία, ίδια δομικά σημεία αναφοράς και τελικά ίδιας ρίζας επαναλαμβανόμενες αποτυχίες. Ή, ακόμα χειρότερα, ίδια αδυναμία διόρθωσης των κακώς κειμένων. 

Του Frunze

Ο Γιώργος Μπαρτζώκας είναι ελίτ προπονητής κι αυτό δεν θα αμφισβητηθεί ποτέ. Μπορεί να φτιάξει ομάδες από το 0, να δώσει ταυτότητα, αρχές, να τις κάνει να παίζουν πάνω από τις δυνατότητες τους στη regular season. Γεγονός αδιαπραγμάτευτο. Συγκεκριμένα στη δεύτερη θητεία, έφτιαξε μια ομάδα με όλα τα παραπάνω, με το πρότζεκτ να φτάνει στο πικ του το 2022/23 παίζοντας ίσως το καλύτερο μπάσκετ που έχει παίξει ποτέ ελληνική ομάδα και κατακτώντας και όλους τους εγχώριους τίτλους, ως όφειλε, παίζοντας χωρίς αντίπαλο. 

Αρκετοί υποστηρίζουν ότι βασικό πρόβλημα στη δεύτερη θητεία του στον Ολυμπιακό (για κάποιους και στην πρώτη) αποδεικνύεται και πάλι η φανερή ανημπόρια του στη διαχείριση της πίεσης και των απαιτήσεων που γεννούν οι συνθήκες και ο οργανισμός. Πρόκειται για ένα γεγονός, αδιαμφισβήτητο, το οποίο έγινε ακόμα χειρότερο απ’ όταν ο Παναθηναϊκός επέστρεψε σε ρόλο διεκδικητή. 

Θυμίζουμε ότι ο Ολυμπιακός:

- έχασε στον ημιτελικό του Βελιγραδίου με προβληματική διαχείριση του αγώνα στην crunch 

- έχασε στον τελικό του Κάουνας με απογοητευτική διαχείριση του αγώνα στην crunch, όντας μπροστά σε όλο το παιχνίδι

- σαρώθηκε στο Βερολίνο όντας εκτός αγώνα πνευματικά, πέραν της ποιοτικής καχεξίας του ρόστερ που συνειδητά υπερασπίζονταν με σθένος λακέδες τύπου Μποζίκα, αλλά και ο ίδιος ο Μπαρτζώκας.

- έχασε με reverse sweep το πρωτάθλημα Ελλάδος από τον δαπίτη ηγέτη των εκπαιδευτηρίων Μαντουλίδη, έχοντας τον 4ο τελικό στο ΣΕΦ, με +7 πόντους στο ημίχρονο και, για πρώτη φορά στα χρονικά, θετική διαιτησία (ελέω ισοφάρισης του οικτρού 3ου τελικού), και αντί να πάρει το πρωτάθλημα, η ομάδα στραγγαλίστηκε πνευματικά, κλείνοντας το παιχνίδι με 22/35 βολές. 

- έγινε outmatched και παραδόθηκε στον ημιτελικό του Αμπού Ντάμπι στη Μονακό, ενός προπονητή τριών ετών. Μάλλον τελικά δεν είναι καλύτερο να τον έχεις αντίπαλο ως παίκτη. 

Είναι φαιδρό να επιχειρηματολογήσει κανείς περί σύμπτωσης, ατυχίας, άστρων, τραυματισμών κλπ. Αποδεδειγμένα, είτε ο προπονητής δεν μπορεί να βγάλει τον καλύτερο εαυτό της ομάδας στα do or die ματς τίτλων είτε οι παίκτες που γουστάρει να ηρωοποιεί (Γκος, Γουόκαπ, Κίσικ, Φαλ) δεν είναι αυτοί που θα πάρουν τέτοια ματς ως πρωταγωνιστές. Πόσο μάλλον όταν είναι σακατεμένοι, ντεφορμέ ή με το μυαλό αλλού. Τραγική ειρωνεία, μετά τον ημιτελικό να τον τρυπάνε πρώτα τα δικά του παιδιά, οι yes man. 

Όσο όμως κι αν συμφωνεί κάποιος για το ζήτημα της πνευματικής ανισορροπίας που συσσωρεύτηκε και  διαπερνά πλέον και την ομάδα, είναι λάθος να θολώνονται οι αγωνιστικές αστοχίες. Το χειρότερο ίσως απ’ όλα αυτά είναι ότι δεν δείχνει την παραμικρή διάθεση, το παραμικρό ίχνος αλλαγής. Μοιάζει ότι όσο πιο πολύ αποτυγχάνει, όσο πιο πολύ αμφισβητείται το σύστημα, το motion, η φιλοσοφία του, το πλάνο του, τόσο πιο πολύ αντιδρά, δυσανασχετεί και αποκτά στοιχεία εμμονικού. Οι τελευταίες δηλώσεις περί ατόμων που κρίνουν «ενώ δεν έχουν πετύχει τίποτα στη ζωή τους» ελιτίζουν επικίνδυνα. Μη γελιόμαστε, η φετινή φθορά του είναι πιο εμφανής από ποτέ. Η εικόνα να λογομαχεί με φιλάθλους στις κερκίδες (ήδη τρεις φορές αυτή τη χρονιά, τελευταία με κάτι σαν ανήλικο) πέραν από τη θλιβερότητα που περιέχει, προκαλεί ερωτηματικά. 

Δεν είναι εύκολο να είσαι προπονητής στον Ολυμπιακό, αυτό είναι βέβαιο. Και για να είμαστε ειλικρινείς, δεν είχε και την προστασία που έπρεπε, όταν πέρσι ξεκίνησε η δολοφονία χαρακτήρα από τον πορτοκαλί βόθρο. Θα πει κάποιος, και σωστά, ότι όταν επέστρεψε, αυτός απαίτησε εξαρχής να μην έχει ανθρώπους πάνω από το κεφάλι του, να έχει τα κλειδιά σε όλα ο ίδιος. Πώς κρίνει τώρα η διοίκηση αυτή την εξέλιξη; Βλέπει άραγε να το αντέχει αυτό ο προπονητής, όσο συγκεντρωτικός κι αν του αρέσει να είναι;

Στο σημείο αυτό όμως, πρέπει και εμείς ως κόσμος να κάνουμε την αυτοκριτική μας. Γιατί ως έναν βαθμό, ο βοναπαρτισμός του κόουτς βασίστηκε στην άκρατη επιβολή του αλάθητου που τον έντυσε η αγάπη από μεγάλο κομμάτι του κόσμου, με κάποιους εξ αυτών να μοιάζουν για καιρό με φανατισμένα μέλη θρησκευτικής οργάνωσης του Μεσαίωνα. Πού οφείλεται αυτό; Κατ’ εμέ στους εξής παράγοντες:

- Η ομάδα κατά το 2021-2023 σάρωσε τους τίτλους στην Ελλάδα και έκανε σερί 17-0 απέναντι στους ψόφιους, τονώνοντας ξανά το γόητρο του τμήματος. Έπαιξε μπάσκετ πολύ υψηλού επιπέδου, ένα μπάσκετ τόσο γεμάτο, ειδικά τη σεζόν 2022/23, που μπορεί να είναι το κορυφαίο ελληνικής ομάδας σε regular season. 

- Το δεύτερο είναι ότι ο προπονητής είναι αποδεδειγμένα Ολυμπιακός, γεννώντας συνακόλουθες «τύψεις» για τα παλιά γεγονότα (πάρκινγκ). 

- Το τρίτο είναι η εξωγηπεδική, βρόμικη και αήθης στοχοποίησή του από τα εντολοδόχα σκουπίδια του εφευρέτη της αλητείας. Αυτό προκάλεσε μια φανατισμένη υπεράσπισή του, που τον μετέτρεψε σε ιεροφάντη της oλυμπιακής ιδέας, με αποτέλεσμα να φτιάχνει στο συλλογικό φαντασιακό δύο στρατόπεδα: ή μαζί του ή εναντίον του. 

Κάπου εκεί, δεν χωρούσε ψύχραιμη αντίληψη της κατάστασης, κι αυτό θα πρέπει να γίνει σκληρό μάθημα σε όσους δένονται τόσο πολύ με στελέχη-οπαδούς. Γιατί για κάθε Λεμονή που μπορούσε να διαχειριστεί πνευματικά την αδιανόητη πίεση που φέρει αυτός ο σύλλογος, υπάρχει ένας Μπαρτζώκας που τελικά δεν μπορεί. Δεν είναι ότι δεν θέλει, ότι δεν προσπάθησε ή ότι μας πρόδωσε. Δεν μπορεί. Ασφυκτιά, φθείρεται, τρώει τις σάρκες του και εντέλει πνίγεται χωρίς πλέον το σωσίβιο του μικρού μπάτζετ, της υπέρβασης, του αουτσάιντερ. 

Για να τελειώνουμε, σιχαίνομαι όσο τίποτα να βλέπω προπονητή του Ολυμπιακού να αντιδρά σαν  κακομαθημένος ενώ λιώνει σαν κερί μπροστά στην «πίεση», πολύ απλά γιατί είναι ξένο με το DNA του κλαμπ. Να συμβιβάζονται με τη συνεχόμενη αστοχία, να σχετικοποιούν τα σκαμπίλια για να δικαιολογηθεί ο ελέφαντας μέσα στο δωμάτιο. Ο κόσμος διψούσε για το τρόπαιο κάθε χρονιά, ακολούθησε παντού με προσωπικό κόπο και κόστος, εισέπραξε πίκρες και έχει κάθε δικαίωμα να στεναχωριέται. 

Προσωπική θέση είναι ότι πλέον ο κόουτς έχει περάσει σε άλλο φάσμα, και καλά θα κάνει, μετά την κατάκτηση του πρωταθλήματος, να αποχωρήσει σεβόμενος το όποιο legacy του και να βρει την ηρεμία του ώστε να μη γίνεται πικρόχολος, επιθετικός και εντέλει λερώσει ό,τι έχτισε. Αν μη τι άλλο, δεν θα έχει πίεση επιβίωσης. Αυτό μπορεί να απασχολεί αρκετούς από εμάς στην κερκίδα. 

Όσο για την επόμενη μέρα, το τμήμα θα βρει τον δρόμο του αργά ή γρήγορα, όσον κι αν χρειαστεί να ματώσει. Όπως είχε πει κι ο ίδιος το 2014, πριν ακολουθήσουν τα δύο μάγκικα πρωταθλήματα της εποχής Σφαιρόπουλου, κάποιες φορές πρέπει να γίνεις η αλλαγή που θέλεις να έρθει.