26.1.1949: Ολυμπιακός - Μεικτή Μακρονήσου

Βρισκόμαστε στο 1949, ο Εμφύλιος Πόλεμος μαίνεται σε όλη την επικράτεια, με τη χώρα σε οπισθοδρόμηση και την οικονομία παντελώς κατεστραμμένη. Αίμα και τρόμος κυριαρχούν παντού, οι αντιδραστικές κυβερνήσεις έχουν προχωρήσει σε χιλιάδες συλλήψεις, εξορίες και εκτελέσεις δημοκρατικών πολιτών. Τα λεγόμενα ξερονήσια (Άη Στράτης, Μακρόνησος, Γιούρα) έχουν την τιμητική τους. Η Μακρόνησος (ή, κατά τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, «Νέος Παρθενώνας») ανοίγει τις πύλες της το 1947, με σκοπό να «αναμορφώσει» και να «επαναφέρει στον σωστό δρόμο» τους ηττημένους του εμφυλίου πολέμου. Ανάμεσα στους «φιλοξενούμενους» στο νησί είναι αρκετοί ποδοσφαιριστές. Είναι άλλωστε η εποχή εκείνη που οι ποδοσφαιριστές έβγαιναν ακόμη από τα σπλάχνα της κοινωνίας και δεν φοβόνταν να πάρουν θέση στα πολιτικά δρώμενα -- πληρώνοντας το τίμημα ακόμη και με την ίδια τους τη ζωή.

Του red1925white

Όπως είναι γνωστό σε μια μερίδα ανθρώπων η ζωή φυτρώνει και αναπτύσσεται ακόμη και στις πιο δύσκολες συνθήκες. Έτσι και στο κολαστήριο της Μακρονήσου θα δημιουργηθεί μια ποδοσφαιρική ομάδα. Πριν από αυτό, στην περίοδο της τριπλής κατοχής είχε δημιουργηθεί η ΕΕΘ (αντιστασιακή αθλητική οργάνωση), η οποία ουσιαστικά πρόσκειται στο ΕΑΜ, με μέλη αθλητές διάφορων συλλόγων.

Για να επιστρέψουμε όμως στο κολαστήριο της Μακρονήσου και στο περίφημο φιλικό με τον Ολυμπιακό. Μετά τα πρώτα ακούσματα για τα αποτρόπαια βασανιστήρια που λαμβάνουν χώρα στη Μακρόνησο το αυταρχικό καθεστώς θα επιτρέψει τη δημιουργία μιας ποδοσφαιρικής ομάδας (Η Μεικτή ποδοσφαιρική ομάδα αποτελείται από κρατούμενους του πρώτου και τρίτου τάγματος) ο φιλικός αυτός αγώνας δεν μπορεί φυσικά να τελεσθεί στο κολαστήριο γιατί κάτι τέτοιο θα παρουσίαζε τις φρικιαστικές συνθήκες. Κάτι που το «καθεστώς» δεν ήθελε.

Αναγγελία του αγώνα
στην εφημερίδα Εμπρός (26.1.1949)

Καταλληλότερο μέρος είναι το γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας. Στις 26 Ιανουαρίου 1949 ορίζεται η μέρα διεξαγωγής του αγώνα. Οι παίκτες της μεικτής ομάδας της Μακρονήσου φορτώθηκαν το μεσημέρι της ίδιας μέρας σε ένα σαπιοκάραβο που πραγματοποίησε το δρομολόγιο Μακρόνησος-Λαύριο. Πέρα από αυτό που θα συνέβαινε εντός των τεσσάρων αγωνιστικών γραμμών έχει μεγάλη σημασία να δούμε τι συνέβη και στις κερκίδες του γηπέδου.

Ανάμεσα στους θεατές βρίσκονται φυσικά και συγγενείς των εξόριστων που παρακολουθούν το παιχνίδι με δάκρυα στα μάτια. Ακριβώς απέναντι από το γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας βρίσκονταν οι φυλακές ‘’Αβέρωφ’’. Εκεί βρίσκονται φυλακισμένοι κομμουνιστές οι οποίοι για λίγες ώρες θα μπορέσουν έστω και νοερά να σταθούν δίπλα στους συντρόφους τους. Η συγκίνηση στις κερκίδες είναι τεράστια, είναι άλλωστε κατανοητό πως για τους συγγενείς των εξόριστων ίσως αυτή να ήταν η τελευταία τους ευκαιρία να δουν ζωντανούς τους δικούς τους ανθρώπους.

Ο πανίσχυρος και πρωταθλητής Ολυμπιακός θα παραταχθεί με τους: Μουράτη, Ρωσίδη, Κουρκουλάτο, Μινάρδο, Χριστόπουλο, Χατζησταυρίδη, Βασιλειάδη κ.ά.

Η μεικτή ομάδα της Μακρονήσου κατεβαίνει με τους: Παπαντωνίου, Πατινιώτη, Παπαδόπουλο, Ιωαννίδη, Λιάρο, Μαλαμόπουλο και Γεωργάτο. Οι δυο τελευταίοι είναι παίχτες του Ολυμπιακού που βρίσκονται εξόριστοι.

Ρεπορτάζ της εφημερίδας Εμπρός
για τον αγώνα (27.1.1949)

Πριν το παιχνίδι ο κόσμος αλλά και η ποδοσφαιρική ομάδα του Ολυμπιακού αποθεώνουν τους παίχτες της Μεικτής Μακρονήσου. Μάλιστα υπάρχουν αναφορές από το τύπο της εποχής πως η ομάδα του Πειραιά σκόπιμα έχασε το φιλικό. Σύμφωνα με την Καθημερινή της 27ης Ιανουαρίου 1949, «η ομάς της Μακρονήσου έκαμεν ικανοποιητικώτατην εμφάνισιν και εχειροκροτήθη ζωηρώς υπό των θεατών. Αγωνισθείσα με επιμονήν και με αρκετήν τεχνικήν απόδοσιν κατώρθωσε να καταβάλη τον Ολυμπιακόν με 2-1». Το πρώτο γκολ το έβαλε ο Χατζησταυρίδης στο 20ο Λεπτό. Στο 33ο λεπτό ο Ιωαννίδης κατάφερε να ισοφαρίσει για τους Μακρονησιώτες. Το νικητήριο γκολ πέτυχε ο Πατινιώτης πέντε λεπτά πριν λήξει ο αγώνας. Στο γήπεδο να σημειώσουμε πως βρισκόταν και ο Υπουργός Στρατιωτικών Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο γενικός Στρατοπεδάρχης Μακρονήσου συνταγματάρχης Εξαρχάκος και ο διοικητής του Α΄ Ειδικού Τάγματος Οπλιτών ταγματάρχης Βασιλόπουλος . Η ομάδα της Μακρονήσου καταχειροκροτήθηκε όπως προείπαμε από τους οπαδούς του Ολυμπιακού αλλά και από την ομάδα. Χαρακτηριστικά ο Ρωσίδης είχε αναφέρει: «Ποτέ δεν χαρήκαμε τόσο με μια ήττα».

Μετά την νίκη τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων έγραψαν εγκωμιαστικά σχόλια για την ομάδα των Μακρονισιωτών έτσι το «καθεστώς» αντιλαμβανόμενο την στήριξη του κόσμου και την συμπάθεια που ασκούσε αυτή η «καταδικασμένη» ομάδα έσπευσε να την διαλύσει.

Αυτή είναι η ιστορία του Ολυμπιακού μια ιστορία ένδοξη που προτίμησε να ταχθεί με τους αγωνιστές και όχι να παίζει φιλικά με τα SS...