Μνήμη Νίκου Αλέφαντου

Θα γράψω για το πιο χαρακτηριστικό, κατά τη γνώμη μου, ματς του Νικόλα κατά την προπονητική του θητεία στον Ολυμπιακό. Εκείνο τον αγώνα που περιλαμβάνει και αναδεικνύει τα κύρια σημεία του χαρακτήρα του ως προπονητή και ταυτόχρονα ως ανθρώπου. Πρόκειται για έναν άκρως επεισοδιακό αγώνα, με συμπλοκές και ξύλο μεταξύ των οπαδών, αλλά και των αποστολών των δύο ομάδων, τραυματισμούς ατόμων, ρίψεις φωτοβολίδων και πετρών κ.λπ. Αλλά δεν θα μιλήσουμε εδώ γι’ αυτά. Εδώ θα μιλήσουμε για τον Αλέφαντο. 

Του Θεολόγου Μιχαηλίδη

Τέλη Φεβρουαρίου 1994. Ο Κόκκαλης έχει αναλάβει, αλλά τα πέτρινα χρόνια συνεχίζονται. Η ομάδα έχει μείνει αρκετά πίσω από την κορυφή. Ο προπονητής Νίκος Αλέφαντος, που δεν έχει πολύ καιρό από τότε που έχει αναλάβει, κατεβάζει στο ντέρμπι με την πρωτοπόρο ΑΕΚ μια ομάδα που πρέπει να νικήσει οπωσδήποτε αν θέλει να έχει κάποιες ελάχιστες ελπίδες να μείνει σε επαφή με την --έστω και θεωρητική-- διεκδίκηση του πρωταθλήματος. Η ενδεκάδα απαρτίζεται από παιχταράδες, που απηχούν το μαχητικό πνεύμα του Αλέφαντου. 

Τερματοφύλακας ο Ράντος που έβαζε το κορμί του και σε ναρκοπέδιο. Πλάγια μπακ τα δύο παλικάρια: δεξιά ο Παχατουρίδης και αριστερά ο Καραταΐδης, με σκοπό να μην περάσει κανείς. Στο κέντρο της άμυνας, το δίδυμο της Καλαμαριάς που δάγκωνε σίδερα: ο Αμανατίδης με τον Ιωαννίδη. Στο κέντρο του γηπέδου, δύο παίκτες-μηχανές που έτρεχαν ακατάπαυστα μπρος και πίσω: ο Χαντζίδης και ο Τσαλουχίδης, και ο Καραπιάλης για κουμανταδόρος. Στην επίθεση, στο δεξί άκρο ο Τσιαντάκης, στο αριστερό ο Καλαντζής και σέντερ φορ ο Δανός Κρίστενσεν, ο γνωστός «τούρμπο-Μπεντ», που δεν δίσταζε να μπει ταχύτατα και τολμηρά σε όλες τις φάσεις. 

Ο μόνος προβληματισμός του Αλέφαντου ήταν ο Τσιαντάκης, εξαιρετικός παίκτης αλλά καλό και ήσυχο παιδί, που δεν φανατιζόταν πολύ, τουλάχιστον όχι τόσο όσο ο Αλέφαντος ήθελε για παιχνίδια ζωής ή θανάτου. Ο Νικόλας είχε προβληματιστεί μήπως θα έπρεπε να προτιμήσει στην ενδεκάδα τον Σοφιανόπουλο, αντί του Τσιαντάκη, και να αλλάξει την αγωνιστική διάταξη της ομάδας. Άλλωστε ήξερε ότι ο Σοφιανόπουλος είχε και καλό κεφάλι. Αλλά επειδή ούτε και ο Σοφιανόπουλος ήταν κανένα πρότυπο σκληρής μαχητικότητας και διαρκούς ενεργητικότητας, τελικά προτίμησε να βάλει τον Τσιαντάκη. Για να βάλει τον Μπατίστα, που τον θεωρούσε καλύτερο και από τους δύο, ούτε σκέψη. Με την ΑΕΚ παίζαμε και ο Μπατίστα ήταν πρώην ΑΕΚτζής. Δεν μπορούσε να το ριψοκινδυνέψει.

Το παιχνίδι αρχίζει. Στο 25΄ προηγηθήκαμε 1-0 με καταφανές πέναλτι του Κρίστενσεν, μετά από ανατροπή που έπρεπε να συνοδευτεί με κόκκινη κάρτα, αλλά ο διαιτητής Μαζαράκης χαρίστηκε στην ΑΕΚ και στον παίκτη. 

Υπήρχε περίπτωση να βρεθεί στον κόσμο προπονητής, που να προηγείται τόσο νωρίς 1-0 σε ντέρμπι και αμέσως μετά, προτού περάσει καν ένα μισάωρο από την έναρξη του αγώνα, να κάνει μια μη αναγκαστική αλλαγή; Όχι βέβαια. Αλλά ο Αλέφαντος δεν ήταν ποτέ του ένας συνηθισμένος προπονητής. 

Η εικόνα του οπισθοχωρημένου Ολυμπιακού και η επιθετική απόδοση του Τσιαντάκη δεν του άρεσαν καθόλου.

Έτσι στο 28΄, δηλαδή τρία μόλις λεπτά μετά το γκολ ο Αλέφαντος αντικαθιστά τον Τσιαντάκη με τον Σοφιανόπουλο. Η αλλαγή αυτή αποδεικνύεται χρήσιμη, όχι γιατί ο Σερραίος έκανε τίποτε το σπουδαίο, όσο γιατί άρχισε να αλλάζει η εσωτερική αγωνιστική διάταξη της ομάδας. Ο Χαντζίδης απέκτησε μια μεγαλύτερη ελευθερία δράσης και βοηθούσε καλύτερα τον Καραπιάλη. Η αλλαγή πλάνων συνεχίστηκε και στο δεύτερο ημίχρονο με την αμοιβαία αλλαγή αμυντικών καθηκόντων αφενός μεν σε Ιωαννίδη, ο οποίος θα έπιανε πλέον τον Σλίσκοβιτς, αφετέρου δε σε Καραταΐδη, ο οποίος θα αναλάμβανε τη φύλαξη του Δημητριάδη. 

Στο 38΄ ο Αλέφαντος, που ζούσε όπως πάντα έντονα το παιχνίδι, πλησιάζει τη πλάγια γραμμή για να δώσει οδηγίες και ενδεχομένως πατάει (;) λίγο μέσα στον αγωνιστικό χώρο, χωρίς άδεια του διαιτητή. Ο εριστικότατος Δημητριάδης αμέσως προσπαθεί να του επιτεθεί, αλλά παρεμβαίνουν γρήγορα και δυναμικά ο έτερος Νικόλας, ο Αναστόπουλος, βοηθός του Αλέφαντου, αλλά και διάφοροι παίκτες μας, που την πέφτουν στον Δημητριάδη. Ακολουθεί ανάμιξη ΑΕΚτζήδων και ένας χαμός από διαπληκτιζόμενους παίκτες. Τελικά, μετά από έξι επεισοδιακά λεπτά, ο Αλέφαντος αποβλήθηκε γιατί μπήκε (αν μπήκε) έστω και ελάχιστα στον αγωνιστικό χώρο και συνέχισε να παρακολουθεί πίσω από τα κάγκελα και να δίνει συνέχεια οδηγίες στον Αναστόπουλο. 

Στο δεύτερο ημίχρονο, στο 68΄, ο Τσαλουχίδης έκανε το 2-0, μετά από ενέργεια του Χαντζίδη. Με το που μπήκε το γκολ αυτό, ο Αλέφαντος ξέσπασε σε κλάματα και παρουσίασε λιποθυμικές τάσεις από τη συγκίνηση. Κάποιες εφημερίδες έγραψαν ότι λιποθύμησε κανονικά. Το σκορ έκλεισε με θριαμβευτικό τρόπο (3-0) ο Μπατίστα που μπήκε αλλαγή στα τελευταία λεπτά. Σημειωτέον ότι ο Ολυμπιακός έπαιζε από το 71΄ με δέκα παίκτες και από το 76΄ με εννιά, λόγω αποβολών των Κρίστενσεν και Καλατζή αντίστοιχα, ενώ προηγουμένως είχε αποβληθεί από την ΑΕΚ ο Σαβέβσκι. Το γεγονός ότι η ομάδα πέτυχε το 3-0 όταν είχε μείνει με 9 παίκτες απογείωσε αφάνταστα τον ενθουσιασμό του ερυθρόλευκου κόσμου και τροφοδότησε ακόμη περισσότερο τις εκρηκτικές πανηγυρικές αντιδράσεις του Αλέφαντου.

Τα τελευταία δύο-τρία λεπτά του αγώνα ο αποβληθείς Αλέφαντος δεν κρατιόταν και βρήκε τρόπο να μπει στο γήπεδο και να σταθεί όρθιος πίσω από το πάγκο, απολαμβάνοντας την νίκη της ομάδας του. 

Μετά το τέλος του αγώνα γύρισε όλο το γήπεδο γνωρίζοντας πραγματική αποθέωση από τους οπαδούς μας. Ήταν σαν ένας ιδιότυπος γύρος θριάμβου με τον Αλέφαντο να έχει ανοίξει διάπλατα τα χέρια και να έχει το βλέμμα καρφωμένο στις κερκίδες, όπου οι φίλαθλοι παραληρούσαν. Διάπλατα ανοιγμένο ήταν και το στόμα του, με το οποίο εξηγούσε φωνάζοντας ποιος ήταν ο Αλέφαντος, ενώ στόλιζε διάφορους και περιέγραφε το τι είχε κάνει στους αντιπάλους του και κυρίως στον αντίπαλο προπονητή τον Μπάγεβιτς. Όταν δεν μίλαγε, έστελνε στον κόσμο εκατοντάδες φιλιά.

Οι παίκτες της ομάδας αφιέρωσαν τη νίκη στον προπονητή τους, που τους είχε αναστήσει όπως είπαν, με πρώτο τον κορυφαίο παίκτη του γηπέδου, τον συγκλονιστικό Μηνά Χαντζίδη. Ο Σωκράτης Κόκκαλης ευτυχισμένος δήλωσε: «Θερμά συγχαρητήρια στον κόσμο, στην ομάδα και στον Αλέφαντο».

Το χουνέρι που του έκανε ο Αλέφαντος πόνεσε πολύ τον Μελισσανίδη, που δεν μπόρεσε να το αντέξει. Έτσι μετά τη λήξη ο Τίγρης μπούκαρε στα αποδυτήρια των διαιτητών ουρλιάζοντας και άρχιζε να σπάει ό,τι έβρισκε μπροστά του, να βρίζει και να απειλεί ιδίως τον επόπτη με τις εξής επί λέξει φράσεις: «Θα σε γαμήσω, θα σου ρίξω βιτριόλι, ήσουν στημένος, σου ορκίζομαι να δω το παιδί μου σε φέρετρο ότι θα σε τελειώσω». 

Την άλλη μέρα, όλος ο Τύπος της χώρας συμφώνησε ομόφωνα σε ένα πράγμα: ότι ο Αλέφαντος πήρε την ταυτότητα του πολύ Μπάγεβιτς.

Μάλιστα μια αθλητική εφημερίδα έγραψε την επομένη χαρακτηριστικά για τον Αλέφαντο τον εξής τίτλο: «ο ιδιόρρυθμος τεχνικός έστειλε αδιάβαστο τον Μπάγεβιτς και μαστίγωσε την πρωταθλήτρια, καθοδηγώντας την ομάδα του εντός, αλλά και… εκτός γηπέδου».

Στο τέλος της περιόδου η ΑΕΚ βγήκε πρωταθλήτρια, αν και είχε χάσει δύο φορές μέσα στην ίδια σεζόν από τον Ολυμπιακό. Το 3-0 όμως έμεινε στην ιστορία, όπως αξέχαστη θα μείνει σε όσους την έζησαν η συναισθηματική έκρηξη ενός προπονητή-οπαδού, ο οποίος εκείνη την ημέρα έκανε ακόμη και όσους τον κορόιδευαν για τις υπερβολές, τις γραφικότητες και τα φραστικά του λάθη να ταυτιστούν συγκινησιακά μαζί του και πολλούς ακόμη και να κλάψουν το ίδιο με αυτόν. 

* Και για όσους θέλουν να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους περί του εκλιπόντος, 
εδώ ένα αφιέρωμα-ποταμός του αγαπημένου Pesetero -- από τα παλιά.